Tu počivaju posmrtni ostaci 920 vojnika, oko 650 srpskih i oko 260 čeških, nemačkih i austrijskih. Iznad spomen obeležja – kosturnice i večne kuće na spomeniku, nalaze se simboli četiri konfesije: pravoslavni i katolički krst, islamski polumesec i Davidova zvezda – objasnila je Lela Pavlović, direktorka Istorijskog arhiva u Čačku.
To je, u suštini, spomenik protiv rata, spomenik koji treba da pomiri ljude koji su bez ikakvog važnog razloga bili krvni neprijatelji i da ih ujedini i smrću – rekao je istoričar Miloš Timotijević.
– Ideju za podizanje spomenika pokrenule su Čačanke, samo osam godina po završetku Velikog rata, a spomenik je otkrio kraljev izaslanik Oskar Časki. Čačak je 31. decembra 1934. godine ugostio osam predstavnika ambasada svih zaraćenih strana koji su došli da se poklone stradalima – rekla je Lela Pavlović.
Ovaj spomenik je oskrnavljen samo jednom, početkom Drugog svetskog rata, kada su Nemci, progoneći Jevreje, naredili da se sa spomenika uklone Davidova zvezda i islamski polumjesec. Obe table su obnovljene tek 2007. godine u sklopu spomen obeležja Nadeždi Petrović, kada je spomenik vraćen u prvobitni izgled.
Čačani i danas pale sveću na ovom mestu u znak sećanja na žrtve svih ratova i poginule ratnike, svako za svoju otadžbinu.
